Czułość ISO

artykuł z cyklu - Poznaj bliżej swój aparat

Co to jest czułość ISO?

ISO - oznacza czułość matrycy aparatu na światło, czyli określa ilość światła potrzebną do prawidłowego naświetlenia element światłoczułego. Jest to podstawowy parametr w aparacie który można a nawet należałoby ustawić samodzielnie wykonując zdjęcia. Wybór odpowiedniej wartości ISO i ustawienie go w aparacie wcale nie jest tak skomplikowane jakby się mogło wydawać. 

Jaką czułość ISO powinnam ustawić?

Czułość ISO dobieramy w zależności od warunków w jakich wykonujemy fotografię. Dysponując dobrymi warunkami oświetleniowymi np. ładna pogoda ustawiamy niskie wartości ISO (50, 80, 100 lub nawet 200).

ISO 100, ładny słoneczny dzień

Jeżeli jednak niedostateczne warunki oświetleniowe nie pozwalają nam na ustawienie niskich wartości ISO możemy je zwiększyć. Przy słabym oświetleniu pozostając przy niskim ISO ryzykujemy poruszone zdjęcie ponieważ aparat będzie potrzebował dłuższego czasu do jego naświetlenia. Jeżeli zdjęcie które wykonałeś jest zbyt ciemne lub rozmyte możesz zmienić wartość ISO na wyższą i spróbować wykonać fotografię ponownie.

ISO 1600, w niektórych miejscach nie wolno stosować lampy błyskowej
wtedy najlepszym wyjściem jest dostępne najwyższe ISO.

W dni pochmurne będziemy musieli skorzystać z wyższych czułości ISO np. 400, 800. Takie zdjęcie możemy wykonać z krótszym czasem otwarcia migawki (krótszy czas ekspozycji) i mamy mniejsze ryzyko na poruszone zdjęcie.

ISO 400, zdjęcie wykonane o zachodzie słońca bardzo ruchliwemu Pelikanowi

O czym powinnaś wiedzieć dokonując wyboru wartości ISO.

Im niższą czułość ISO ustawimy w aparacie tym możemy uzyskać lepsze zdjęcie – ostrzejsze i bardziej kolorystyczne. Im wyższą czułość ISO wybierzemy (zwłaszcza powyżej ISO 400) tym więcej szumów (efektu ziarna) pojawi się na naszej fotografii i tracimy szczegóły. Aby zminimalizować ilość szumów na naszej fotografii należy używać jak najmniejszej czułości ISO. 

ISO 1600, wolę szum na zdjęciu niż płaskie zdjęcie wykonane
wbudowaną lampą błyskową. 

ISO 1600

ISO 400

ISO 1600

Czy nie powinnam używać wysokich czułości ISO?

Pomimo spadku jakości zdjęcia czasami warto jednak zrobić zdjęcie z wyższą czułością ISO, uchwycić jakąś scenę, nawet z dodatkowym szumem, niż nie wykonać tego zdjęcia w ogóle. Stawiamy wtedy na uchwycenie momentu czy ciekawej kompozycji. W fotografii czarno białej delikatne ziarno może dodać dodatkowych walorów artystycznych. 

ISO 1600, widoczne ziarno, zdjęcie wykonane w złych warunkach oświetleniowych.
Jakakolwiek niższa wartość ISO przy tak ruchliwym maleństwie skutkowało poruszonym zdjęciem. 

Czasami przy obróbce zdjęcia fotografowie specjalnie dodają efekt ziarna.

Jeżeli dysponujesz statywem warto z niego skorzystać w zamian za zwiększanie wartości ISO. Ustawiasz niską wartość ISO i dłuższy czas naświetlania (migawki).

ISO 100, środek nocy a ISO tak niskie? Skorzystałam ze statywu. 

O czym warto pamiętać dokonując ręcznych zmian ISO?

Przede wszystkim aby zawsze sprawdzać ustawienia ISO zanim przystąpimy wykonywać zdjęcia – w szczególności przy zmianie oświetlenie np. przechodząc z wykonywania zdjęć w pomieszczeniu na zewnątrz.

Czy można jakoś zredukować ten szum, pozbyć się go?

Obecnie wiele aparatów ma funkcję redukcji szumów możliwą do ustawienia. Natomiast również programy graficzne (te dostępne zarówno płatnie jak i prostsze bezpłatnie) pozwalają na redukcję czy nawet usunięcie szumu z fotografii. Dokonując takiej redukcji należy pamiętać, iż czasem może obniżyć się poziom ostrości zdjęcia.

Jakie wartości ISO są dostępne?

W zależności od aparatu mamy różną skalę ISO do wyboru. Zwykłe aparaty kompaktowe to z reguły zakres od 50 do 400 (50,100, 200, 400).W lustrzankach cyfrowych może to być (tak jak w przypadku mojego Canona 400D): 100, 200, 400, 800, 1600. Czy też w profesjonalnych aparatach dużo wyższe wartości.

Canon 5D mark III - 100, 125, 160, 200, 250, 320, 400, 500, 640, 800, 1000, 1250, 1600, 2000, 2500, 3200, 4000, 5000, 6400, 8000, 10000, 12800, 16000, 20000, 25600, H1(51200), H2(102400).

Skąd się wziął skrót ISO?

ISO (International Standards Organization) zunifikowała standardy dla czułości matrycy i wbudowanej elektroniki w aparacie cyfrowym czy filmu (kliszy fotograficznej) w aparatach analogowychW dawniejszych czasach również ważne było zwrócenie uwagi na czułość materiału światłoczułego - kliszy fotograficznej. Skala czułości była oznaczana za pomocą skrótu ASA (ang. American Standard Association). Wartość ASA jest taka sama jak ISO (ASA 100 = ISO 100). Są jeszcze inne standardy dla oznaczenia światłoczułości ale nie będziemy się w to zagłębiać. Standardowe czułości filmów fotograficznych to: 50, 100, 200, 400, 800, 1600, 3200.

Ten artykuł rozpoczął nową serię artykułów mających za zadanie pomóc Tobie w poznaniu Twojego aparatu. Czy masz jakieś uwagi? Czy coś było niezrozumiałe? Czekam na Twój komentarz :)